Burze mogą być zarówno piękne i ekscytujące, jak i niebezpieczne dla ludzi i budowli. Instalacje elektryczne i teletechniczne w budynkach mieszkalnych i obiektach przemysłowych narażone są na bezpośredni przepływ prądu piorunowego (udarowego), występowanie prądów zwarciowych następczych oraz występowanie dużej różnicy potencjałów (rzędu kilku kV). Brak właściwej ochrony przed tymi zjawiskami skutkuje poważnym uszkodzeniem czy też zniszczeniem urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Utrata pamięci w ciągu ułamka sekundy.
Z dnia na dzień wzrasta liczba występujących w budynkach szczególnie czułych urządzeń – komputerów, różnego rodzaju sterowników, paneli sterujących, sprzętu audio-wideo itp.
Czy stać Cię na utratę wielu cennych danych czy też najpiękniejszych wspomnień, zapisanych na dysku Twojego komputera i to w ciągu ułamka sekundy? Jakie są najczęstsze przyczyny występowania przepięć w instalacji elektrycznej?
- bezpośrednie wyładowania atmosferyczne (uderzenia pioruna) w instalację odgromową budynku,
- wyładowania atmosferyczne w przewody sieci elektroenergetycznej niskiego napięcia,
- przepięcia atmosferyczne indukowane w instalacjach budynku lub innych bliskich obiektów,
- przepięcia łączeniowe i stany awaryjne w sieci elektroenergetycznej. Ochrona odgromowa i przeciwprzepięciowa
Niezawodny, pełny system ochrony przeciwprzepięciowej powinien uwzględniać normy i zalecenia dotyczące:
- ochrony odgromowej obiektów budowlanych,
- rodzaju instalacji elektrycznej niskiego napięcia w obiekcie budowlanym,
- urządzeń do ograniczaniaprzepięć w instalacji elektrycznej, w tym ich koordynacji energetycznej,
- koordynacji izolacji urządzeń elektrycznych,
- ekwipotencjalizacji (wyrównywania potencjałów) w instalacji niskiego napięcia.
Urządzeniami chroniącymi przed skutkami przepięć w instalacji elektrycznej niskiego napięcia są ograniczniki przepięć (SPD – Surge Protection Devices). Zgodnie z normą PN-EN 61643-11, urządzenia tego typu dzielą się na ograniczniki typu 1 (ochrona przed bezpośrednim oddziaływaniem części prądu piorunowego, przepięciami atmosferycznymi praz wszelkiego rodzaju przepięciami łączeniowymi, wyrównywanie potencjałów), typu 2 (ochrona przed przepięciami atmosferycznymi indukowanymi i przepięciami łączeniowymi) oraz typu 3 (ochrona przed przepięciami atmosferycznymi indukowanymi i przepięciami łączeniowymi, powstającymi w instalacji elektrycznej odbiorczej niskiego napięciami).
Ze względu na swoją budowę oraz sposób działania, ograniczniki przepięć zawierają elementy:
- ucinające napięcie, oparte na iskiernikach bezwydmuchowych, cechujące się dużą impedancją, zmniejszającą się gwałtownie przy występowaniu przepięcia,
- ograniczające napięcie, oparte na warystorach wykonanych z tlenków metali, cechujące się dużą impedancją, zmniejszającą się w sposób ciągły w miarę wzrastania prądu udarowego i napięcia,
- kombinowane (hybrydowe), oparte na obydwu powyższych rozwiązaniach, łączące cechy ucinania lub ucinania i ograniczania napięcia, w zależności od typu. Mając na uwadze wymagania związane z wymaganiami koordynacji energetycznej pomiędzy poszczególnymi stopniami ochrony oraz inne unikalne cechy, rozwiązaniami szczególnie polecanymi są kompletne kombinowane (hybrydowe) ograniczniki typu 1.
Nowością w ofercie Hager są ograniczniki powyższego rodzaju o symbolach SPA 201 (1-faz. dla sieci TN/TT), SPA 400 (3-faz. dla sieci TN-C) oraz SPA 401 (3-faz.dla sieci TN-S/TT). Urządzenia te cechują się następującymi własnościami:
Zastosowana technologia iskiernikowa (zawierająca elementy ucinające napięcie), zapewniająca jednoelementową, dwustopniową ochronę instalacji i urządzeń przed zagrożeniami pochodzącymi od bezpośrednich lub bliskich wyładowań atmosferycznych, przepięć atmosferycznych indukowanych oraz przepięć łączeniowych,
- wytrzymałość na prąd udarowy do 50 kA (12,5 kA na biegun),
- skuteczne wygaszenie dużej energii wyładowania, powstającej przy prądzie piorunowym (badanie impulsem udarowym 10/350 μs),
- napięciowy poziom ochrony ≤ 1,5 kV,
- zdolność gaszenia prądu następczego do 25 kAeff – selektywność z bezpiecznikami o niewielkich prądach znamionowych (brak zbędnych zadziałań wkładki bezpiecznikowej), • parametry techniczne odpowiadające działaniu ochrony dwustopniowej,
- koordynacja energetyczna umożliwiająca ochronę urządzeń końcowych (ochrona trójstopniowa) dla urządzeń końcowych w odległości ≤ 5 m,
- spełnienie wymagań III i IV klasy ochrony odgromowej.
Nowe ograniczniki przepięć posiadają wbudowane iskierniki z dodatkowymi układami zapłonowymi, przyspieszającymi przeskok pomiędzy elektrodami iskiernika, przez co są one urządzeniami o dużej szybkości działania (≤ 100 ns) i skuteczności.
Zabudowany optyczny wskaźnik zadziałania nie wprowadzaj prądu upływowego w instalacji elektrycznej. Cechują się niewielkimi rozmiarami zewnętrznymi oraz konkurencyjną ceną.
SPA201, SPA400 i SPA401 znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagane jest skuteczne odprowadzenie prądów piorunowych oraz niski poziom przepięć już w miejscu wprowadzenia sieci zasilającej do obiektu, przy jednoczesnym spełnieniu warunków koordynacji energetycznej i zdolności gaszenia zwarciowych prądów następczych.
