BĄDŹMY ŚWIADOMI ZAGROŻEŃ
Często nie zdajemy sobie sprawy z faktu jak ważny jest dla nas słuch. Zapewnia nam orientację oraz normalne, codzienne funkcjonowanie polegające na komunikowaniu się z otoczeniem. Miejmy świadomość, że bagatelizowanie zagrożeń powodujących utratę lub uszkodzenie słuchu może pozbawić nas naturalnych funkcji organizmu, które nieodwracalnie zmienią nam sposób życia a w najlepszym wypadku uzależnią nas od aparatu słuchowego.
Narażanie się na hałas o natężeniu 100 dB, jak na przykład używanie piły tarczowej lub odtwarzacza MP3 ustawionego na maksymalną głośność, niszczy ucho wewnętrzne, nawet jeśli trwa to 15 minut. Ośmiogodzinna praca w hałaśliwym otoczeniu jest jeszcze bardziej ryzykowna. Ekstremalnie wysoki poziom hałasu może być przyczyną natychmiastowego uszkodzenia narządu słuchu ale generalnie problem ten pojawia się po regularnej, długotrwałej ekspozycji na działanie hałasu określanego jako średni (powyżej 80-90 dB). W wyniku przebywania w hałasie, niektórzy z nas odczuwają uporczywe bóle głowy, irytację, problemy z koncentracją.
Ogólnie możemy podzielić tego typu zagrożenia na:
- fizyczne: stopniowy ubytek słuchu, problemy z sercem, problemy z ciśnieniem, oddychaniem i równowagą,
- psychiczne: choroby nerwowe, stres, bezsenność, zmęczenie.
Przekłada się to oczywiście na jakość wykonywanej pracy. Ubytek słuchu nie boli. Na początku niezauważalny, pojawić się może nawet po wielu latach od zaprzestania pracy w hałaśliwym środowisku. Warto wspomnieć, że uszkodzone komórki słuchowe w uchu wewnętrznym nie podlegają regeneracji a konsekwencją braku odpowiedniego zabezpieczenia może być ubytek lub utrata słuchu, połączone z odczuwalnym szumem lub brzęczeniem, uciążliwym dla psychiki człowieka.
DZIAŁANIA ZAPOBIEGAWCZE
W przypadku procesów produkcyjnych nie jest możliwe całkowite wyeliminowanie hałasu. Istnieje jednak wiele sposobów na jego ograniczenie, jak na przykład ekrany akustyczne, obudowy wyciszające lub po prostu regularna, prawidłowa konserwacja i regulacja maszyn. Najmniej skomplikowanym działaniem zapobiegawczym jest zastosowanie środków ochrony indywidualnej pracownika.
Nawet w życiu prywatnym starajmy się przewidywać sytuacje, gdzie narażamy swój narząd słuchu na uszkodzenie. Nie wiemy na przykład czy na koncercie rockowym nie będziemy siedzieć bezpośrednio przy głośnikach generujących niekiedy hałas o wartościach przekraczających bezpieczeństwo naszego słuchu. Nie zapominajmy, że maszyny używane do prac przy domu jak elektryczna lub spalinowa kosiarka czy piła do drewna również generują hałas wymagający zastosowania przynajmniej zatyczek do uszu.
AKTUALNE PRZEPISY DOTYCZĄCE OCHRONY SŁUCHU W MIEJSCU PRACY
Obowiązujące przepisy nakładają na pracodawcę szereg obowiązków wynikających z występowania hałasu w miejscu pracy. Należą do nich między innymi:
- wykonywanie pomiarów i ich interpretacja,
- ocena ryzyka zawodowego,
- eliminacja lub ograniczenie ryzyka zawodowego związanego z hałasem.
Jeśli uniknięcie lub wyeliminowanie ryzyka zawodowego nie jest możliwe, pracodawca musi udostępnić odpowiednio dobrane środki ochrony indywidualnej słuchu. Przy osiągnięciu lub przekroczeniu dopuszczalnych wartości, ma on również obowiązek nadzorowania prawidłowego stosowania tych ochron, oznaczenia strefy ryzyka jak również poinformowania i przeszkolenia narażonych pracowników. Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom okresowych badań lekarskich, które oprócz podstawowych badań obejmują również badania audiometryczne i otolaryngologiczne. Dyrektywa 2003/10/WE Parlamentu Europejskiego i Rady określa minimalne wymagania w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczące narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi(hałas). Wprowadzona w życie we wszystkich krajach członkowskich od 15 lutego 2006 roku postanawia, że wartości dziennej, dolnej ekspozycji na hałas zostały obniżone o 5 dB(A) z 85 do 80 dB(A) co obliguje pracodawców do udostępnienia swoim pracownikom odpowiedniego zabezpieczenia w postaci środków ochrony indywidualnej (ochronniki słuchu). Górna wartość ekspozycji na hałas wynosząca 85 dB(A) nakłada obowiązek stałego noszenia ochronników słuchu przez pracowników. Wartość graniczna ekspozycji, która nie może zostać przekroczona to 87 dB(A).
KRYTERIA DOBORU ŚRODKÓW OCHRONY SŁUCHU
Nazywane również ochronnikami słuchu, środki ochrony słuchu dzielimy na nauszniki przeciwhałasowe i wkładki douszne, zwane popularnie stoperami lub zatyczkami do uszu. Aby ochronnik słuchu dobrze spełniał swoje zadanie musi być noszony przez cały czas występowania zagrożenia, dostatecznie zredukować hałas, na który jest się narażonym oraz powinien zapewnić możliwie najlepszy komfort noszenia.
Przy doborze środków ochrony słuchu zastosowanie mają wartości z wyników badań według metody HML, które ukierunkowują co do rodzaju tłumienia (hałas o wysokich, średnich lub niskich częstotliwościach) oraz metody SNR (średnia wartość tłumienia). Wszystkie te informacje zawarte są w instrukcji użytkowania dołączoną do produktu, z którą należy się zapoznać. Musimy również pamiętać, że hałas do zredukowania przy pomocy ochronników należy obniżyć co najmniej do 80 dB ale nie poniżej 70 dB.
Przykład doboru ochrony słuchu według metody SNR
Cel = Poziom hałasu – Wartość SNR
Przykład:
Praca przy młocie pneumatycznym = Poziom hałasu 110 dB (A)
110 dB – ? ≤ 80 dB
110 dB – ? ≥ 70 dB
Do podanego przykładu odpowiednie będą nauszniki o średniej wartości tłumienia SNR w granicach 30 – 33 dB, a w ofercie DELTA PLUS: SILVERSTONE2, YAS MARINA, MAGNY- COURS, MAGNY-HELMET, INTERLAGOS.
W niektórych przypadkach używa się jednocześnie wkładek dousznych i nauszników, a dotyczy to zabezpieczeń przy ekstremalnym natężeniu hałasu. Ze względu na higienę narządu słuchu, nie powinno się stosować wkładek dousznych jeśli warunki zachowania czystości w miejscu pracy są utrudnione.
Anna Mańka
Dyrektor ds. importu i eksportu
Delta Plus Polska Sp. z o.o.
Producent i Dystrybutor Środków
Ochrony Indywidualnej
