Znak CE umieszczony na urządzeniu elektrycznym lub elektronicznym informuje nas o tym, że wyrób spełnia wymagania unijnych dyrektyw jakie dany wyrób powinien spełnić. Jedną z dyrektyw, które powinno spełnić prawie każde urządzenie elektryczne czy elektroniczne jest dyrektywa EMC 2014/30/UE. Najprościej mówiąc – kupując takie urządzenie które posiada znak CE chcielibyśmy mieć pewność, że jest ono bezpieczne, że działa zgodnie z tym, co deklaruje producent, że nie będzie wpływać na pracę innych urządzeń oraz że będzie poprawnie pracować w otoczeniu innych urządzeń. Co musi zrobić producent, by móc umieścić znak CE na swoim urządzeniu?
Engineering students working in the lab, a student is adjusting a 3D printer’s components, the other one on foreground is using a laptop
Reguły umieszczania znaku CE wg dyrektywy EMC 2014/30/UE
Prawie każde urządzenie elektryczne i elektroniczne, wprowadzane na rynek państwa członkowskiego Unii Europejskiej, musi posiadać oznakowanie CE. Co ważne – producent urządzenia umieszcza to oznakowanie jeszcze zanim produkt trafi do obrotu.
Oznakowanie powinno być widoczne, czytelne i umieszczone w sposób trwały na samym urządzeniu lub jego tabliczce znamionowej. Dopuszczalne jest umieszczenie oznakowania tylko na opakowaniu i na dokumentach towarzyszących, jeśli z jakichś powodów znak nie może znaleźć się na produkcie (np. urządzenie jest niewielkich rozmiarów).
Jeśli producent wywiązał się ze swoich obowiązków, to konsument – kupując produkt ze znakiem CE – może mieć pewność, że dany wyrób jest bezpieczny w użytkowaniu i nie wpływa negatywnie na zdrowie i środowisko.
Ponadto producent musi być świadomy tego, że dyrektywa EMC nie jest jedyną dyrektywą, pod którą podlegają urządzenia elektryczne czy elektroniczne i w ogólnym procesie oceny zgodności należy uwzględnić również wymogi i wytyczne innych dyrektyw.
Obowiązki producenta i importera
Dyrektywa EMC 2014/30/UE w jasny sposób formułuje obowiązki producenta oraz importera urządzeń elektrycznych i elektronicznych. Przed wprowadzeniem na rynek aparatury producent musi:
- przeprowadzić procedurę oceny zgodności z zasadniczymi wymaganiami dyrektywy,
- sporządzić dokumentację techniczną z przeprowadzonych badań,
- opatrzyć aparaturę oznakowaniem CE i sporządzić pisemną deklarację zgodności.
Importer z kolei zapewnia, że wyżej wymienione działania zostały przez producenta przeprowadzone. Dyrektywa wspomina również o obowiązkach dystrybutorów. Ci ostatni powinni sprawdzić, czy urządzenie posiada oznakowanie CE i niezbędne dokumenty. Jednak odpowiedzialność nadal spoczywa na producencie.
Jeżeli jednak importer czy dystrybutor wprowadzi urządzenie do obrotu pod własną nazwą lub znakiem towarowym, lub zmodyfikuje urządzenie wprowadzone już do obrotu w taki sposób, że wprowadzona zmiana może mieć wpływ na zgodność z dyrektywą, jednocześnie przenosi na siebie obowiązki spoczywające na producencie.
Jak przeprowadzić ocenę zgodności z zasadniczymi wymaganiami dyrektywy EMC 2014/30/UE?
Pierwszym krokiem jest zapoznanie się z dyrektywą, a następnie zweryfikowanie wymagań dla poszczególnych grup produktów. Aby ułatwić przeprowadzanie procesu oceny zgodności z zasadniczymi wymaganiami dyrektywy, został sporządzony i opublikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej wykaz norm zharmonizowanych z dyrektywą. Wykaz ten zawiera wszystkie normy, które są zharmonizowane z dyrektywą. Z dostępnych norm należy wybrać te, które mają zastosowanie do urządzenia, dla którego przeprowadza się ocenę zgodności.
Producent może przeprowadzić ocenę zgodności na dwa sposoby.
Jeżeli wie, jakie normy musi spełnić jego urządzenie, może przeprowadzić ocenę zgodności samodzielnie. Wykonywanie badań nie jest konieczne do tego, aby taki proces oceny przeprowadzić, ale wykonanie takich badań znacząco ten proces ułatwia. Producent takie badania może wykonać we własnym laboratorium lub w laboratorium zewnętrznym.
Jeżeli producent nie wie, jakie normy musi spełnić jego urządzenie, przeprowadzenie takiej oceny zgodności może zlecić jednostce notyfikowanej lub może skorzystać z usług firm doradczych, które pomogą mu w przeprowadzeniu takiej oceny.
Jeżeli producent sam przeprowadza ocenę zgodności i wykonuje badania sam, czy też w zewnętrznym laboratorium, do jego odpowiedzialności należy odpowiednie przygotowanie urządzenia do badania, określenie kryteriów oceny, wykonanie badań i sporządzenie dokumentacji.
Jeżeli producent zleca wykonanie oceny jednostce notyfikowanej, przenosi tym samym na taką jednostkę odpowiedzialność w zakresie wykonania oceny zgodności. Jednostka notyfikowana przeprowadza ocenę zgodności i przygotowuje pełne sprawozdanie z oceny. Jeżeli ocena zgodności wypadnie pozytywne jednostka notyfikowana nadaje certyfikat badania typu UE, na podstawie którego producent może wystawić deklarację zgodności.
Jeżeli producent skorzysta z usług firm doradczych, specjaliści takich firm pomogą producentowi określić normy, które powinno spełnić urządzenie, opracować plan badań, określić kryteria oceny, a także rozwiązać problemy, jakie mogą pojawić się w czasie badań. Specjaliści takich firm doradczych, mogą również pomóc rozwiązać problemy jeszcze na etapie projektowym poprzez przegląd schematu czy projektu płytki PCB pod kątem ewentualnych problemów EMC, dzięki czemu wielu problemom można zapobiec już na wczesnym etapie projektu. Wsparcie specjalistów z firm doradczych w zakresie rozwiązania problemów technicznych jest ich przewagą nad jednostkami notyfikowanymi czy akredytowanymi laboratoriami, które ze względu na swoją bezstronność: po pierwsze, nie mogą angażować się w rozwiązywanie problemów ocenianych przez siebie urządzeń, po drugie, oceniają już gotowy lub prawie gotowy produkt.
Artykuł powstał przy współpracy z firmą EMCSOLUTION
